Puliński Andrzej Jarosław
Rok wydania: 2018
Liczba stron: 516
ISBN 978-83-61612-29-2
cena 30 zł
Dzieje powojennej polskiej państwowości, określanej z reguły mianem Polski Ludowej, w coraz większym stopniu stają się przedmiotem oceny historycznej, która zastępuję ocenę polityczną. Charakterystycznym tego przykładem był końcowy panel XVIII Powszechnego Zjazdu Historyków Polskich w Olsztynie, poświęcony temu właśnie okresowi. W wystąpieniach prowadzących łatwo było zauważyć szukanie odpowiednich pojęć, tak by właściwie opisywały one ewoluującą rzeczywistość ustrojową, jak i inne elementy powiązane z ówczesną państwowością. Przywołuje to spotkanie, bowiem recenzowaną pracę dotyczącą konspiracyjnych organizacji młodzieżowych w województwie białostockim należy umiejscowić w tym nurcie badawczym. Jej celem, co wyjaśnia rozbudowany, treściwy i napisany z dużą swadą wstęp, było zaprezentowanie działań w środowiskach młodzieżowych na omawianym terenie w latach 1947-1956, przeciwstawiających się czynnie realiom polityczno-społecznym wprowadzanym po zakończeniu wojny. Autor słusznie zauważa, że w polskiej historiografii organizacje niepodległościowe – ich struktury polityczne, działacze, programy i założenia ideologiczne, a szczególnie ich część zbrojna zostały w dotychczasowej literaturze przedmiotu, zarówno tej z okresu PRL, jak i najnowszej, przedstawione dosyć obszernie. Zgodzić się też jednak należy z jego obserwacją, że nurt konspiracji niepodległościowej, tworzony pod koniec lat czterdziestych i lat pięćdziesiątych, w który zaangażowana była część uczniów szkół średnich, a nawet podstawowych cieszy się znacznie mniejszym zainteresowaniem. Stąd praca A. Pulińskiego – dotycząca tego właśnie problemu – nie tylko poszerza wiedzę o trudnych powojennych latach, ale uświadamia też potrzebę dalszych badań ukierunkowanych na rozpoznanie postaw młodzieży, a nawet dzieci, wobec przemian ustrojowych zachodzących w nowych realiach politycznych.
– z recenzji prof. zw. dr hab. Piotra Majera